Żyjemy w czasach zamętu

autor zdjęcia: FOCKE STRANGMANN / dpa Picture-Alliance via AFP

źródło: Rzeczpospolita

Iwan Krastew zauważa, że charakter partii politycznych w Europie ulega zmianie. Skrajnie prawicowe opowiadają się po stronie Trumpa i dążą do przebudowy porządku globalnego. Formacje liberalne przekształcają się w suwerenistów

Unia Europejska została stworzona dla świata, który przestał istnieć, a dostosowanie się do nowego świata, który wyłania się na naszych oczach, jest największym wyzwaniem – mówi Iwan Krastew, światowej sławy politolog, analityk i publicysta.

Przygląda się pan z bliska polskiej polityce. Czy sukces Karola Nawrockiego w wyborach prezydenckich był dla pana zaskoczeniem?

Od brexitu jesteśmy nieustannie zaskakiwani, więc coraz trudniej nas zadziwić. Dziś jesteśmy zaskoczeni tylko wtedy, gdy sprawy rozwijają się zgodnie z naszymi oczekiwaniami. Miałem nadzieję, że Rafał Trzaskowski wygra te wybory, ale jego porażka nie była dla mnie zaskoczeniem. Jeśli chodzi o polską politykę, słowo „zaskoczenie” powinno być zakazane.

Jak pan interpretuje to, co wydarzyło się w Polsce?

W skrócie – nadinterpretowaliśmy zwycięstwo Donalda Tuska sprzed dwóch lat. Polska nadal jest skrajnie spolaryzowanym krajem, a to głosy protestu decydują o wynikach wyborów. W 2023 roku to liberałowie skorzystali na głosach protestu, teraz Karol Nawrocki. Moim zdaniem warto wspomnieć o dwóch innych rzeczach. Po pierwsze, zagrożenie zewnętrzne, czyli wojna na Ukrainie, nie wpłynęło na poziom polaryzacji politycznej. Nie ma już efektu mobilizacji wokół flagi. Wygląda na to, że przynajmniej dla elity politycznej wróg wewnętrzny stanowi większe zagrożenie niż wróg zewnętrzny. Po drugie, powrót do rządów prawa nie może nastąpić w jednym cyklu wyborczym. Antypopulizm nie jest synonimem liberalizmu. Większość Polaków deklaruje swoje...